GORAGOD.com

วิธีการจัดเก็บข้อมูลแบบ one-to-many หรือ การเก็บข้อมูลแบบที่มีความสัมพันธ์ของข้อมูลจากตารางหลักหนึ่งรายการไปยังข้อมูลของตารางรองหลายรายการ ยกตัวอย่างเช่น ตารางหมวดหมู่ ที่แต่ละหมวดหมู่ มีหมวดหมู่ย่อยอีกหลายรายการเป็นต้น

ยกตัวอย่างในบทความนี้คือ ตารางสมาชิก (ตารางด้านซ้าย) และ ตารางสัตว์เลี้ยงของสมาชิก (ตารางด้านขวา) ที่สมาชิกแต่ละคนสามารถมีสัตว์เลี้ยงได้มากกว่า 1 ชนิด ซึ่งข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กันคือ id ของตารางสมาชิก เชื่อมกับ user_id ของตารางสัตว์เลี้ยง

การเรียกดูข้อมูลเบื้องต้น ใช้การ JOIN ในการรวมข้อมูล 2 ตารางเข้าด้วยกัน

SELECT U.`id`,U.`name`,A.`animal`
FROM `tbl_user` AS U
INNER JOIN `tbl_animal` AS A ON A.user_id =U.`id`

ได้ผลลัพท์ตามตารางด้านล่าง

ในทางปฏิบัติ ทั่วๆไป การ Query ที่ใช้บ่อยมักจะเป็นการสอบถามว่า สมาชิกแต่ละคนมีสัตว์เลี้ยงอะไรบ้าง ซึ่งจะเขียน Query ได้ว่า

SELECT U.`id`,U.`name`,GROUP_CONCAT(A.`animal`) AS `animal`
FROM `tbl_user` AS U
INNER JOIN `tbl_animal` AS A ON A.user_id =U.`id`
GROUP BY U.`id`

ผลลัพท์ ก็จะเป็นดังตารางด้านล่าง ซึ่งตารางนี้จะเป็นรูปแบบข้อมูลที่มักจะถูก query บ่อยที่สุด

จะเห็นว่า การเก็บข้อมูลข้างต้นมีความยุ่งยากในการจัดเก็บ แถมยังต้องใช้การ JOIN ร่วมด้วย ซึ่งแน่นอนว่ามันช้ากว่าการไม่ JOIN ซึ่งถ้าเราเก็บข้อมูลสัตว์เลี้ยงลงในตารางข้อมูลสมาชิกเลยจะดีกว่ามั้ย เพราะการเรียกดูข้อมูลไม่ต้อง JOIN อีก

ตารางด้านบนเป็นตารางข้อมูลใหม่ที่ใช้จัดเก็บข้อมูลสัตว์เลี้ยงลงในตารางเดียวกันเลย ซึ่งข้อมูลในตารางก็เป็นข้อมูลในรูปแบบที่มักใช้บ่อยอยู่แล้ว ทำให้สามารถ Query ไปใช้งานได้ทันที การเก็บข้อมูลตามตารางที่ 1 ข้อดีของมันคือ มันสามารถสรุปข้อมูล ค้นหาข้อมูลได้ง่าย เช่น การสอบถามว่ามีใครบ้างที่มีสัตว์เลี้ยงเป็น dog

SELECT U.`id`,U.`name`,A.`animal`
FROM `tbl_user` AS U
INNER JOIN `tbl_animal` AS A ON A.user_id =U.`id`
WHERE A.`animal`='dog'

หรือการนับจำนวนสัตว์เลี้ยงของแต่ละคน

SELECT U.`id`,U.`name`,COUNT(A.`animal`) AS `animal`
FROM `tbl_user` AS U
INNER JOIN `tbl_animal` AS A ON A.user_id =U.`id`
GROUP BY U.`id`

ทีนี้เราจะมาดูกันว่า หากเราจัดเก็บข้อมูลตามรูปแบบในตารางที่ 4 เราจะสอบถามข้อมูลเหมือนการเก็บข้อมูลตามตารางที่ 1 ได้หรือไม่
การสอบถามว่ามีใครบ้างที่มีสัตว์เลี้ยงเป็น dog บ้าง

SELECT U.`id`,U.`name`,'dog' AS `animal`
FROM `tbl_user` AS U
WHERE U.`animal` LIKE '%,dog,%'

• '%,dog,%' เป็นข้อมูลที่ใช้ในการสอบถาม ตัวคั่น , ที่เพิ่มเข้าไป ใช้เพื่อให้การสอบถามได้ข้อมูลที่ตรงตามเงื่อนไขออกมา ยกตัวอย่างเช่น dog และ dogger ถ้าค้นหาเพียงคำว่า dog ก็จะได้ข้อมูลทั้งสองรายการออกมา แต่ถ้าเราใช้ ,dog, ในการค้นหา เราก็จะได้เพียงรายการ dog ออกมาเท่านั้น
• 'dog' AS `animal` คำสั่งนี้เป็นแค่การคืนค่าข้อมูลที่ใช้ในการค้นหาออกมาเท่านั้น

ผลลัพท์การ Query จะเป็นรูปแบบเดียวกันกับ ตารางที่ 5

ส่วนการนับจำนวนสัตว์เลี้ยงของแต่ละคน จะอาศัยการ Query ข้อมูลออกมาตามปกติ และอาศัยการนับจำนวนข้อมูลด้วย PHP แทน

// ตัวแปรแอเรย์เก็บผลลัพท์การ Query ที่แปลงข้อมูลแล้ว
$result = array();
// ประมวลผลคำสั่ง SQL (คำสั่งสมมุติ หากใช้งานจริงให้ใช้คำสั่งของ Framework หรือ PHP ที่ใช้ในการเชื่อมต่อฐานข้อมูล)
$db_conn->query('SELECT * FROM `tbl_user`);
foreach($db_conn->exexute() as $item) {
    // ตัดตัวคั่น , ด้านหน้า หลังออก
    $animal = trim($item->animal, ',');
    // แยก animal ออกเป็น Array (สามารถนำไปใช้ประโยชน์อื่นได้ เช่นการสรุปข้อมูลตามตารางที่ 2)
    $animals = explode(',', $animal);
    // คืนค่าผลลัพท์ที่ต้องการ
    $result[] = array(
        'id' => $item->id,
        'name' => $item->name,
        // นับจำนวน animal จากจำนวนข้อมูลในแอเรย์
        'animal' => sizeof($animals);
}

ผลลัพท์ที่ $result ก็จะได้ตามตารางที่ 6